Son zamanlarda sosyal medyanın yoğun dalgaları arasında sürüklenen, haber sitelerinin ön sayfalarında yer alan ve gazetelerin renkli sayfalarında geniş yer bulan bazı haberler aslında gerçeği tam olarak yansıtmamaktadır. Ancak bu durumu fark edebilmek için biraz daha derinlemesine incelemek gerekiyor. Çünkü bu haberler ilk bakışta o kadar gerçekçi ve inandırıcı ki, bunun böyle olduğunu bir an bile düşünmüyoruz. Şimdi son günlerde gündemimizi meşgul eden bu haberlerin aslında ne olduğunu ve ne anlama geldiğini birlikte keşfedelim.
Kaynak: Teyit.org, doğru
Argüman 1: Pfizer, geriye doğru okunduğunda İbranice’de “Veba ve Yeraltı Tanrısı” anlamına gelir.
Çözüm: YANLIŞ
-
İddiada Rezifp ismi, Sami inancında bulunan bir ilah olan Reshef ile karıştırılmıştır.
-
Reşef birçok isimle anılsa da Rezipf bunlardan biri değildir.
-
Rezifp ismi araştırıldığında anlamlı bir sonuca ulaşılamaz.
-
Pfizer şirketinin adı, kurucusu Charles Pfizer’in soyadından gelmektedir.
2. Tez: Güney Kıbrıs’ta FIP virüsü nedeniyle 300 bin kedi öldü.
Çözüm: YANLIŞ
-
İddia bir çeviri hatasından kaynaklanmaktadır. Tartışmanın kaynağı olan Dinos Agiomammitis, 300.000 kedinin öldüğünü söylemiyor. Hastalığın bulaşma ve ölüm oranlarına göre önlem alınmazsa 300 bin kişinin öleceği varsayımı kedi sayısını ifade ediyor.
-
Teyit’in ulaştığı Agiomammitis’e göre 2023’ün ilk altı ayında 500 FIP olayı tespit edildi.
-
Güney Kıbrıs Tarım, Kırsal Kalkınma ve Çevre Bakanlığı resmi olarak 107 FIP olayının kaydedildiğini bildirmektedir.
3. Dünyayı beyaza boyamak, iklim değişikliğiyle mücadelede etkili bir sistem mi?
Çözüm: KARIŞIK
-
İddia, California Üniversitesi’nden Profesör Jeremy Munday’in The New York Times ile paylaştığı görüşlerine dayanıyor.
-
Munday, Purdue Üniversitesi’nden bir grup tarafından geliştirilen ultra beyaz boyanın kullanımından bahsetti.
-
Munday, dünyanın %2’sini ultra beyaz boya ile boyamanın iklim değişikliğini kesin olarak durdurmayacağını ve etkilerini önlemek için kısa vadeli bir analiz sağlayacağını söyledi.
-
Teyit’in ulaştığı Munday, önerisinin küresel ısınmayı durdurmayacağını ancak küresel sıcaklıktaki artışı kısa süreliğine durdurabileceğini doğruladı.
-
Binaların beyaz boya ile boyanmasının küresel ısınmayı azaltıp azaltmayacağı konusunda 2009 yılından bu yana araştırmalar ve tartışmalar yapılmasına rağmen net bir sonuca ulaşılamamıştır.
-
Teyit, Boğaziçi Üniversitesi’nden Klimatolog Prof. Levent Kurnaz, argümanın matematiksel olarak mümkün olduğunu, ancak uygulanmasının çok zor olduğunu belirtti.
4. Argüman:
Çözüm: YANLIŞ
-
Suudi Arabistan’ın 3.3 trilyon dolarlık yatırımı, Vision 2030 adlı kalkınma projesine dayanıyor. Bu yatırımın hedefi sadece Türkiye değil.
-
2022 yılında da 3,3 trilyon dolarlık yatırımla ilgili benzer haberler yapıldı. Burada da bu yatırımın Türkiye için olduğuna dair bir açıklama yok.
-
Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Al-Falih, Türkiye’ye 3.3 trilyon dolarlık özel yatırım yapacağına dair bir açıklama yapmadı. El-Falih, 2030 yatırımlarının arasına Türkiye özel şubesini de dahil edeceklerini belirtti.
5. Argüman:
6. Tez:
Çözüm: YANLIŞ
-
Diyanet’in yayınladığı genelgede ezan sesinin yükseltilmesi yönünde bir talimat yer almıyor.
-
Genelgede maksimum sınır olarak belirlenen 85 desibeli aşmamak için uyarı yapıldı.
-
Aksine sosyal medya paylaşımında yer alan haber metninde ezan sesinin yükseltileceğine dair bir ifade yer almıyor.
Argüman 7: Resim, Kocaelispor’un transfer duyurusunu gösteriyor.
